Po prostu zapraszam...
Po prostu zapraszam...
2012-12-21
Rok 2012 r. to przede wszystkim najwyższy w historii, rekordowy budżet. Łączne środki w dyspozycji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w tym roku wyniosły 3,5 mld zł. To aż o 656 mln więcej niż w roku 2011. Przy zachowaniu obecnej dynamiki wzrostu nakładów na kulturę, postulowany 1% budżetu na kulturę zostanie osiągnięty już w 2015 r.
Inwestycje
Największe prowadzone przez MKiDN inwestycje finansowane są ze środków unijnych Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Wysokość dofinansowania projektów z tego źródła przekroczyła już kwotę 2 mld zł, a wartość wszystkich realizowanych inwestycji to ponad 3,96 mld zł.
W tym roku Ministerstwo Kultury prowadzi 200 inwestycji o wartości 800 mln zł. Podpisano umowy o dofinansowaniu: Zespołu Pałacowo-Parkowego w Rogalinie, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Teatru Wielkiego Opery Narodowej. Projekty budowy Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku i siedziby NOSPR w Katowicach uzyskały akceptację Komisji Europejskiej. Pod siedzibę NOSPR wmurowano kamień węgielny.
W 2012 r. zakończono realizację 14 projektów dotowanych w ramach POIiŚ: Ośrodka Kultury Morskiej w Gdańsku (26.04), Opery Leśnej w Sopocie (28.07), Filharmonii Świętokrzyskiej (18.01), Filharmonii Opolskiej (07.09), Teatru Starego w Lublinie (11.03), Teatru Witkacego w Zakopanem (08.12), Centrum Kultury Zamek w Poznaniu (14.12), Parku w Wilanowie (12.11), Warszawskich Piwnic Staromiejskich (27.04), ASP we Wrocławiu (01.10), Szkół Muzycznych w Białymstoku (04.06) i Suwałkach, Szkoły Plastycznej w Częstochowie (19.04). Największy z zakończonych projektów to Opera i Filharmonia Podlaska otwarta 28 września. Jest to drugi z pięciu „dużych” projektów realizowanych z funduszy europejskich dofinansowany kwotą ponad 100 mln zł w ramach POIiŚ.
W 2012 r. przeprowadzony został nowy nabór do POIiŚ. Dotację w wysokości 176,5 mln zł przyznano 13 nowym projektów. 10 z nich dotyczy infrastruktury szkolnictwa artystycznego, a 3- rozwoju oraz poprawy stanu infrastruktury kultury o znaczeniu ponadregionalnym.
Wśród dofinansowanych projektów znalazły się: szkoły muzyczne w Gdyni, Zbąszyniu, Łodzi, Białymstoku, Warszawie, Krakowie, Elblągu; Szkoła Plastyczna w Częstochowie, Uniwersytet Muzyczny w Poznaniu, ASP w Krakowie, Teatr Muzyczny i Filharmonia w Lublinie, Muzeum "Manggha" w Krakowie, opolskiego Teatr Lalki i Aktora. Decyzję o dofinansowaniu otrzymał również projekt z listy kluczowej dotyczący budowy siedziby Narodowego Instytutu Audiowizualnego.
Oprócz Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, środki europejskie na inwestycje pochodzą także z Mechanizmu Finansowego EOG. W 2012 r. rozpoczął się nowy okres wdrażania środków z tego żródła. Jeden z jego 2 programów umożliwiających dofinansowanie projektów z zakresu kultury, dotyczy projektów inwestycyjnych: Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego, na którego realizację przeznaczono 60 mln €
Wydatki na infrastrukturę instytucji kultury pochodzą także ze środków budżetowych MKiDN. Najważniejsze z nich, zrealizowane w 2012 r. to:
Szkolnictwo
MKiDN nadzoruje 366 publicznych i 309 niepublicznych szkół i placówek artystycznych oraz 19 uczelni artystycznych. Liczba uczniów i studentów stale rośnie. W 2012 r. jest 84 287 uczniów i 16 219 studentów.
Zauważalne jest ogromne zainteresowanie studiami na kierunkach artystycznych- o przyjęcie na niektóre kierunki ubiega się ponad 20 kandydatów na miejsce. O jakości kształcenia na naszych uczelniach świadczy również obecność zagranicznych studentów - cudzoziemcy stanowią 3% ogółu studentów ( dla porównania w polskim szkolnictwie uniwersyteckim - niecały 1% studentów). Budżety uczelni artystycznych w stosunku do roku 2007 wzrosły o 122 mln zł w 2012 r. Dzięki większym nakładom finansowym, nieprzerwanie wzbogacana jest ich oferta edukacyjna.
W szkołach artystycznych I stopnia od 1 września na zasadzie pilotażu wpowadzane są propozycje zmian w ramowych planach nauczania.
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego czyni starania, aby edukacja kulturalna w jak najszerszym zakresie objęła także szkolnictwo powszechne. Zainicjowana przez niego reforma programowa przywróci do szkół lekcji muzyki i plastyki w większym wymiarze godzinowym. W roku szkolnym 2011/2012 zakończył się I etap reformy programowej, który objął swoim zakresem pierwsze klasy szkół podstawowych. Rok szkolny 2012/2013 to następny etap reformy, podczas którego podstawa programowa z rozszerzonym programem nauczania muzyki i plastyki objęła klasy IV.
30 stycznia zainaugurowano Muzykoteke Szkolną- jest to pierwszy e-podręcznik do nauki muzyki, dostępny w sieci. Ta innowacyjna platforma edukacyjna do nauki muzyki, przekazuje wiedzę w postaci multimedialnej. To jednocześnie pierwsze w Europie tak wszechstronne narzędzie, które pomoże odkryć świat dźwięków w niestandardowy sposób.
Kampania społeczna „Muzykotersi” promująca serwis Muzykoteka Szkolna zwyciężyła w Ogólnopolskim Konkursie Reklamy Kreatura 2012 w kategorii reklama społeczna. Przekaz kampanii oparty został na swobodnej zachęcie, by sięgać po muzykę klasyczną i być z tego dumnym.
Upowszechnianie zasobów dziedzictwa narodowego i zwiększanie uczestnictwa w kulturze
Ważnym elementem ochrony dziedzictwa jest digitalizacja zbiorów. Procesem digitalizacji w Polsce zajmują się cztery wyznaczone przez ministra Centra Kompetencji: Narodowe Archiwum Cyfrowe, Biblioteka Narodowa, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Narodowy Instytut Audiowizualny.
Trwa już drugi rok realizacji priorytetu „Digitalizacja”, będącego częścią Programu Wieloletniego Kultura +. W jego ramach zdigitalizowano już ponad 10 mln stron dokumentów tekstowych, ponad 600 tys. fotografii, ponad 2 tys. nagrań dźwiękowych i ponad 300 filmów. Także największe polskie muzea udostępniły w Internecie część swoich zasobów (m.in. Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Narodowe w Krakowie, Muzeum Śląskie w Katowicach) . Dostępne są tysiące cyfrowych reprodukcji dzieł sztuki. Rośnie także liczba książek, które można przeczytać w Internecie. Największa polska biblioteka internetowa Polona liczy już 40 tys. tytułów.
21 marca otwarto serwis Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej, który prezentuje działania Filmoteki w domenie cyfrowej. W serwisie prezentowane są fragmenty powojennych filmów fabularnych, filmy przedwojenne, materiały filmowe z Polskiej Kroniki Filmowej, kroniki Polskiej Agencji Telegraficznej i animacje.
W 2012 r. zrealizowano drugi nabór do priorytetu Digitalizacja WPR KULTURA+. Wybrano 40 Projektów, które otrzymają dofinansowanie na łączną kwotę przekraczającą 18 mln zł. Wśród dofinansowanych instytucji filmowych znalazły się: Filmoteka Narodowa, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych oraz Studia Filmowe: TOR, Zebra i KADR. Instytucje te zdigitalizują m.in. filmy : „Bez końca” Krzysztofa Kieślowskiego, „Dreszcze” Wojciecha Marczewskiego , „Struktura kryształu” Krzysztofa Zanussiego, „Bez znieczulenia” Andrzeja Wajdy, „Potem nastąpi cisza” Janusza Morgensterna, „Śmierć prezydenta” Jerzego Kawalerowicza oraz „Aktorzy prowincjonalni” Agnieszki Holland.
W ramach upowszechniania w Internecie zasobów dziedzictwa, 16 grudnia udostępniona została spuścizna Janusza Korczaka. Umożliwiła to - powstała z inicjatywy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Otwarta Licencja Edukacyjna (OLE). To nowa instytucja prawna, która umożliwia otwarty i nieskrępowany dostęp - w celach edukacyjnych i naukowych - do objętych nią utworów literackich.
Aby umożliwiać dostęp do kultury, MKiDN zainicjowało po raz pierwszy akcję „Darmowy listopad” w rezydencjach królewskich. Wolny wstęp do Zamku Królewskiego w Warszawie, na Wawel oraz do Łazienek Królewskich i Pałacu w Wilanowie przyciągnął 265 tys. zwiedzających. To 3,5 razy więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Taki sam cel miała przeprowadzana przez MKiDN po raz drugi inicjatywa „60+kultura”, która umożliwiła seniorom w całym kraju bezpłatnie lub za symboliczną opłatą korzystanie z oferty instytucji kulturalnych w pierwszy weekend jesieni.
Projekty międzynarodowe
2012 r. to czas zintensyfikowania działań kulturalnych o zasięgu międzynarodowym. Resort kultury podpisał 2 umowy o koprodukcji filmowej z Francją i Indiami. Mają one na celu ożywienie współpracy w tej dziedzinie z oboma państwami. Zasięg umowy z Indiami jest szerszy, bo obejmuje również inne produkcje audiowizualne- zwłaszcza telewizyjne. Na mocy tej umowy powstanie produkowany wspólnie film dokumentalny pod roboczym tytułem „Litte Poland of Kathiawar”.
Projekty kulturalne za wschodnią granicą to przede wszystkim:
Ministerstwo Kultury zorganizowało także debatę „Białoruś i Europa: kultura bez granic – okrągły stół z artystami białoruskimi” w Brukseli. Okrągły stół umożliwił białoruskim artystom zaprezentowanie własnych dokonań oraz przedstawienie kondycji, w jakiej obecnie znajduje się szeroko rozumiana białoruska kultura.
Żywo zainteresowane polską kulturą są kraje azjatyckie- Chiny i Korea. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego podpisało 26 kwietnia Protokół o współpracy kulturalnej na lata 2012 z Ministerstwem Kultury Chińskiej Republiki Ludowej. Protokół zawiera deklaracje obu stron – m.in. do popierania bezpośredniej współpracy między instytucjami kultury i stowarzyszeniami twórców, organizacji sezonów kulturalnych i tygodni filmowych oraz staże i wizyty studyjne dla specjalistów. Na projektach w Korei natomiast, koncentrował się w tym roku Projekt Azja prowadzony przez podlegający MKiDN Instytut Adama Mickiewicza. Multidyscyplinarny program obejmował 60 wydarzeń i prezentował m.in. polskie kino, jazz, teatr, taniec, muzykę poważną oraz design. Wzięło w nim udział ponad 100 artystów. Polskie projekty prezentowane w Seulu, Busan i na wyspie Jara zobaczyło blisko 70 tys. widzów.
Kolejnym, niezwykle ważnym dla ochrony polskiego dziedzictwa wydarzeniem jest podpisana- 30 marca- umowa o grobach poległych lub zmarłych wskutek wojen między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Włoskiej. Umowa reguluje zagadnienia związane z utrzymaniem i opieką nad wojennymi cmentarzami Polskimi we Włoszech i włoskimi w Polsce.
Odzyskane i pozyskane dobra kultury
2012 r. to kolejne sukcesy resortu kultury na polu odzyskiwania zaginionych dzieł sztuki. W bazie danych prowadzonej przez Ministerstwo zarejestrowanych jest obecnie ok. 60 tys. obiektów. Dzięki staraniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2012 r:
Obecnie MKiDN prowadzi starania o zwrot 28 obiektów (Rosja-18 obiektów, Niemcy–1 obiekt , USA–4 obiekty, USA/Rosja–1 obiekt, USA/Włochy–1 obiekt, USA/Wielka Brytania–2 obiekty, Polska–1 obiekt). W ostatnim czasie przygotowano również kolejne 7 wniosków restytucyjnych do Rosji.
MKiDN dokłada wszelkich starań, aby wiedza o utraconych dziełach była popularyzowana jak najszerzej. Temu celowi służy projekt Ministerstwa „Muzeum Utracone” w formie wirtualnej wystawy, który w 2012 r. miał już trzecią edycję podczas Nocy Muzeów w Warszawie.
Duże sukcesy odniosły również działania MKiDN dotyczące pozyskiwania dzieł. 8 listopada do Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie, trafiły trzy bezcenne manuskrypty kompozytora zakupione przez MKiDN w ostatnich latach. Dzięki dofinansowaniu z Ministerstwa w wysokości 426 tys. zł, Muzeum Narodowe w Krakowie zakupiło z depozytów pięć dzieł malarstwa europejskiego z kolekcji rodziny Tarnowskich z Dzikowa. Nastąpiło również przekazanie do zbiorów Biblioteki Narodowej archiwum Agnieszki Osieckiej oraz archiwum i księgozbioru Czesława Miłosza. Oba cenne zbiory zostaną opracowane i wkrótce udostępnione publiczności.
Najważniejsze wydarzenia w kulturze
Kampanie społeczne
Nagrody, odznaczenia, stypendia
Największym zainteresowaniem publiczności cieszy się coroczna uroczystość wręczenia Dorocznych Nagród Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2012 r. zostały rozdane 24 września.
Laureatami zostali:
18 maja rozdane zostały Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Wydarzenie muzealne roku Sybilla 2011”, przyznawane corocznie za najciekawsze projekty ze wszystkich dziedzin działalności muzealnej.
14 listopada- XXXVII edycja Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”. Organizatorem oraz głównym fundatorem przyznawanych wyróżnień jest Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Najbardziej prestiżowe odznaczenie przyznawane przez Ministra Kultury Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis w 2012 r. zostało przyznane 215 razy: 20 złotych Glorii, 89- srebrnych i 109- brązowych. Wśród laureatów znaleźli się m.in.: Jacek Sempoliński, Grzegorz Kowalski, Andrzej Zarycki, prof. Piotr Skubiszewski, Richard Demarco.
Minister Kultury docenia pracę wszystkich twórców, a młodym artystom stara się umożliwiać realizację projektów poprzez przyznawanie stypendiów dla wybitnych. W bieżącym roku kolejną edycję miały dwa programy stypendialne „Młoda Polska” i „Gaude Polonia”. Pierwszy z nich skierowany jest do młodych polskich artystów. W 2012 r. 82 osoby otrzymały stypendia. Tegoroczna XI edycja „Gaude Polonia” wyłoniła 48 laureatów- młodych twórców z Europy Środkowo-Wschodniej, którzy przyjadą do Polski realizować swe projekty podczas półrocznego stypendium.
Stypendia przyznawane są także wyróżniającym się uczniom szkół artystycznych. W dwóch tegorocznych edycjach wyłoniono 92 laureatów, którzy dzięki otrzymanemu stypendiów będą mogli spełnić indywidualne potrzeby- zakup instrumentu, pokrycie kosztów konkursu czy warsztatów.
7 grudnia po raz pierwszy rozdano nagrody Ministra dla uczniów szkół artystycznych za wybitne osiągnięcia. Nagrody otrzymały 82 osoby.
Odeszli ludzie kultury
2012 r. ma także smutny wymiar dla polskiej kultury. Odeszło wielu znamienitych ludzi sztuki m.in. Wisława Szymborska, Erwin Axer, Henryk Bereza, Andrzej Łapicki, Jerzy Jarocki, Stefan Stuligrosz, Przemysław Gintrowski, Maria Fołtyn, Andrzej Czeczot, Bogusław Mec i wielu innych, którzy na zawsze pozostaną częścią polskiego dziedzictwa kulturowego.
Źródło: mkidn.gov.pl
« powrót